بازیابی اطلاعات چیست؟

بازیابی اطلاعات چیست؟|

داده‌ها و اطلاعات امروزه در زندگی همه انسان‌ها نقش اساسی و کلیدی را ایفا می‌کنند. در عصر دیجیتال اطلاعات به عنوان یک دارایی بسیار مهم و ارزشمند به شمار می‌روند. حال اگر پس از ذخیره‌سازی دیتاها در هارد و یا اس اس دی مشکلی به وجود بیاید ما چه کاری باید انجام دهیم؟ چگونه اطلاعات هارد را بازیابی کنیم ؟ بازیابی اطلاعات چیست؟ نرم افزارهای ریکاوری هارد چگونه عمل می‌کنند؟ و اصلا بازیابی اطلاعات کامپیوتر ممکن است؟

اگر شما هم جزو افرادی هستید که حافظه ذخیره‌سازی شما دچار مشکل شده است؛ نگران از دست رفتن اطلاعات با ارزش خود هستید تا پایان مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ با فیوچر کالا به عنوان بهترین مرکز ریکاوری هارد در تهران همراه باشید.

همان طور که گفتیم اطلاعات بخش مهمی از زندگی ما هستند و از همین رو هنگامی که برای آن‌ها مشکلی به وجود بیاید ممکن است بسیار نگران کننده و استرس آور باشد. فرض کنید شما یک دانشجو  و یا کارمند هستید که تمامی اطلاعاتتان مانند پایان نامه، پروژه‌‌‌های کاری، فایل‌های شخصی و… را بر روی هارد دیسک خود ذخیره کرده‌اید حال ممکن است هنگام ارائه تحویل پروژه و پایان نامه شما باشد و ناگهان متوجه شوید که داده‌هایتان پاک شده و یا هارد کار نمی‌کند.

 در این شرایط ممکن است دچار نگرانی شوید و احساس نا امیدی کنید که تمامی اطلاعاتتان را در یک لحظه از دست داده‌اید بنابراین بهتر است با آگاهی نسبت به اینکه اصلا بازیابی اطلاعات چیست؟  دانش خود را در این بخش بالا ببرید.

بازیابی اطلاعات هارد| ریکاوری اطلاعات هارد
بازیابی اطلاعات هارد| ریکاوری اطلاعات هارد

مفهوم بازیابی اطلاعات چیست؟

بازیابی اطلاعات به معنای فناوری جستجو و دستیابی اطلاعات در انواع حافظه‌های داخلی و جانبی است. این حافظه‌های ذخیره‌سازی می‌توانند مربوط به دستگاه‌های الکترونیکی و یا قطعه‌هایی خارج از دستگاه باشند که برای تبادل داده‌ها به سیستم متصل می‌شوند. در واقع ریکاوری اطلاعات عبارت است از بازگرداندن اطلاعات از بین رفته‌ای که بر اثر آسیب‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری نظیر ویروسی شدن، فرمت، بدسکتوری، هد‌کرش و… از روی حافظه پاک و از بین رفته باشد.

حال ممکن است هارد و یا اس اس دی شما به دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی در هنگام استفاده دچار آسیب شود و همین امر موجب از بین رفتن داده‌ها شود. در این شرایط اولین راهکاری که وجود دارد داشتن یک بکاپ از همه اطلاعات درون حافظه ذخیره‌ساز است.

 سوالی که ممکن است در ذهنتان شکل بگیرد این است که اگر نسخه پشتیبان نداشتیم چه کاری انجام دهیم؟ آیا برای همیشه اطلاعات خود را از دست داده‌ایم؟ یا دیگر نمی‌توانیم عکس‌ها، فیلم‌ها و تمامی فایل‌های شخصی‌ایمان را در اختیار داشته باشیم؟
آیا بازیابی اطلاعات هارد فرمت شده می‌تواند انجام شود؟

قبل از اینکه نگرانی خود را در این مورد افزایش دهید باید بگویم که خوشبختانه اطلاعات شما از طریق بازیابی پیشرفته اطلاعات قابل بازگشت است. بازگشت داده‌ها با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف انجام می‌شود. در صورتی که بنا به هر دلیلی اطلاعات خود را از دست داده باشید، شرکت فیوچر با بکارگیری از ابزارهای جدید و به روز در زمینه ریکاوری و به عنوان نماینده رسمی شرکت‌های معتبر حافظه نظیر وسترن دیجیتال و سیگیت، و همچنین داشتن مجوز رسمی از اتحادیه فن‌آوران رایانه، مفتخر است که اطلاعات شما را بازگرداند.

لذا اساساً غیر قابل دسترس بودن دیتا به این معنی نیست که اطلاعات به کل از بین رفته باشد و در صورت بروز این مشکل، مجموعه فیوچر این نگرانی را رفع کرده و تمام تلاش خود را برای و بازگرداندن اطلاعات انجام می‌دهد.

مفهوم بازیابی اطلاعات چیست؟| بازیابی اطلاعات هارد اینترنال
مفهوم بازیابی اطلاعات چیست؟| بازیابی اطلاعات هارد اینترنال

انواع بازیابی اطلاعات

به طور کلی بازیابی اطلاعات به دو نوع تقسیم می‌شود:

بازیابی اطلاعات نرم‌افزاری شامل بازیابی اطلاعات از طریق نرم افزار و یا ابزارهایی مانند PC3000 است; و سخت‌افزاری که عموما شامل تعمیر و جایگزین کردن قطعات سخت افزاری بوده که این قطعات دچار آسیب شده‌اند.

در بیشتر مواقع کاربران پس از نابود شدن داده‌هایشان به ریکاوری اطلاعات نرم‌افزاری روی می‌آورند که به دلیل نداشتن آگاهی و اطلاعات کافی ممکن است همین امر منجر به اور رایت داده‌ها و از دست رفتن دائمی‌ اطلاعات شود.

از همین حیث چنانچه دانشی در این زمینه ندارید، باید به این نکته توجه نمایید که اگر هارد و یا اس اس دی شما دچار هر خرابی شود از نصب هرگونه نرم‌افزار ریکاوری اکیدا خودداری نمایید. زیرا اطلاعات شما در همه‌ حافظه‌های ذخیره‌ساز ماندگار است.

البته اگر داده‌ها توسط شما از روی درایوی  حذف هم شوند تمامی آن داده‌ها قابل بازیابی بوده، و دیتا همیشه بر روی حافظه‌ باقی‌خواهد ماند. به شرط آنکه هارد دیسک فول فرمت نشود; زیرا در این شرایط امکان دسترسی به اطلاعات غیر ممکن می‌شود.

فیوچر کالا به عنوان مرکز بازیابی اطلاعات در میدان فاطمی از ابزارهای تخصصی برای تعمیرات نرم افزار‌ی و سخت افزاری‌ استفاده می‌کند. تعمیرات فیزیکی مانند جراحی هارد نیز توسط متخصصان فیوچر کالا که یکی از بهترین مراکز بازیابی اطلاعات در میدان جهاد هستند در کلین روم‌ها بسیار پیشرفته، همراه با تجهیزات به روز دنیا انجام می‌شود.

در ادامه مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ باید اشاره کنیم که یک مرکز ریکاوری اطلاعات فایل‌هایی که از بین رفته‌اند را در دستگاه‌های ذخیره‌سازی اسکن می‌کند و می‌تواند آنها را با موفقیت بازیابی کند.

این را باید در نظر بگیرید که هیچ خرابی فیزیکی هارد با نرم‌افزار ریکاوری قابل بازگشت نیست زیرا در هنگام نصب برنامه‌ها ممکن است اطلاعات شما نابود شود و برای همیشه آنها را از دست بدهید.

بازیابی اطلاعات هارد سوخته| بازیابی اطلاعات هارد اکسترنال
بازیابی اطلاعات هارد سوخته| بازیابی اطلاعات هارد اکسترنال

انواع خرابی‌های هارد

همانطور که در ابتدای مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ گفتیم اطلاعات جزو دارایی‌های مهم هر انسان محسوب می‌شود. داده‌های ذخیره‌شده در یک رسانه خوشبختانه همیشه قابل بازیابی است و فرآیند بازیابی داده‌های غیرقابل دسترس به عنوان بازیابی اطلاعات ناشناخته به شمار می‌رود.

خرابی منطقی هارد:

پاک شدن و از دست رفتن اطلاعات به دلیل حذف و یا از دست رفتن تصادفی داده‌ها،حذف شدن پارتیشن‌ها، خرابی درایو، فرمت کردن هارد دیسک، خرابی بوت، نصب دوباره سیستم عامل و… همگی به عنوان خرابی منطقی شناخته می‌شود.

خرابی فیزیکی هارد:

از دست دادن اطلاعات به دلیل ایجاد بد سکتور فضای ذخیره‌سازی فیزیکی، خراب بودن قطعات، شکستن هد هارد دیسک، خرابی پلاتر و مشکل اتصال همگی به عنوان خرابی فیزیکی در هارد دیسک شناخته می‌شود.

حال در این بخش از مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ می‌خواهیم به این بپردازیم که آیا بازیابی داده‌ها ممکن است؟ چه عواملی منجر به ریکاوری هارد دیسک و یا اس اس دی ما می‌شود؟

در طی فرآیند حذف و یا فرمت هارد دیسک همه سیستم‌عامل‌ها برای حداکثر سرعت محاسباتی طراحی شده‌اند. این بدان معناست که سیستم‌عامل‌ها بازنویسی کردن را جایگزین پاک کردن دائمی اطلاعات می‌کنند. رونویسی کردن دیتا‌ها نیاز به منابع محاسباتی و زمان بیشتری دارد و به همین دلیل سیستم‌عامل آنها را به طور کامل پاک نمی‌کند.

از همین حیث وقتی اطلاعات درایو حذف می‌شود از درایو ذخیره‌ساز داده‌ها حذف نمی‌شوند. و این عمل موجب می‌شود که داده‌ها دست نخورده باقی‌بمانند و در یک وضعیت غیرقابل دسترس قرار بگیرند تا بعد بتوان داده‌های جدید را رونویسی کرد. برای دستیابی به داده‌های پنهان شده می‌توان با استفاده از تکنیک‌های بازیابی اطلاعات داده‌ها را ریکاوری کرد.

بازیابی هارد دیسک| بازیابی اطلاعات هارد اس اس دی
بازیابی هارد دیسک| بازیابی اطلاعات هارد اس اس دی

مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری هارد جهت ریکاوری:

  • مشکلات سخت افزاری

مشکلات سخت افزاری متشکل شده است از  استفاده‌های نادرست از هارد، ضربه خوردن هارد و بروز مشکلاتی چون برخورد هد هارد با پلاتر و شوک الکتریکی که سبب سوختن برد یا قطعات دیگر شامل آی‌سی ها، مقاومت‌ها و… از دستگاه شده و همین امر باعث عدم شناسایی هارد و دیتا می شود. در این مواقع در صورتی که دستگاه ذخیره کننده، هارد باشد، سیلندر یا هد آسیب می‌بیند و مشکل کمی سخت می‌شود. در این مواقع، اکثر این هارد‌ها قابلیت تعمیر ندارند و فقط برای ریکاوری دیتا می توان به صورت سخت افزاری ریکاوری را انجام داد. در این صورت جهت ریکاوری نیاز به یک هارد نمونه مشابه داریم تا قطعات مکانیکی هارد در عمل جراحی بر روی آن سوار شود و دیتای از بین رفته دوباره بازگردانده شود.

این عمل در اتاقک‌های مخصوصی به نام کلین روم انجام می شود. کلین روم ها دارای فیلتر‌های خاصی هستند که هوا را تا 99%خالص می کنند و این عمر باعث می شود که هیچ غباری در جراحی هارد به میان پالاتر هارد نرسد و عمل جراحی به صورت موفقیت آمیز انجام شود.

  • مشکلات نرم افزاری

ریکاوری نرم افزاری زمانی انجام میشود که فریمور دستگاه مختل شده و یا کالا بر اثر ویروسی شدن و یا فرمت شدن یا عدم دسترسی به پارتیشن‌ها به دلایل مختلف اعم از خاموش و یا  Ejectنکردن سیستم زمان جدا کردن و RAW شدن پارتیشن اتفاق بیفتد.

نکته کلیدی:

 همیشه باید توجه داشت که قبل از خارج کردن هارد، از کامپیوتر و یا گوشی حتما آن را Eject کنید تا اسپیندل کاملا  از کار بایستد و در حین استفاده از  تلوزیون و کنسول های دیگر نیز قبل وصل کردن و قبل  از کشیدن حتما تلوزیون و یا کنسول‌ را خاموش نمائید در غیر این صورت امکان دارد شوک وارد شده باعث از بین رفتن اطلاعات شده که در این‌صورت نیاز به ریکاوری نرم افزاری پیدا می‌کنید.

محدودیت های ریکاوری اطلاعات

در این بخش از مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ می‌خواهیم به محدودیت‌های بازیابی اطلاعات بپردازیم:

ریکاوری اطلاعات در برخی از حافظه‌های جدیدی که به بازار عرضه شده است کار ساده‌ای نیست. برای مثال ریکاوری اطلاعات SSD که دارای دستور TRIM هستند امکان پذیر نیست زیرا اطلاعات حذف شده در چنین درایورهایی به گونه‌ای است که امکان دسترسی وجود ندارد و تمامی داده‌ها برای همیشه پاک می‌شوند.

 برای اس اس دی‌هایی که قابلیت TRIM ندارند بازیابی اطلاعات ممکن است و همین موضوع برای SSD های اکسترنال نیز صدق می‌کند.

ریکاوری اطلاعات می‌تواند مشکل و یا حتی غیر ممکن باشد اگر:

  1. اطلاعات رونویس شده باشد.

      2.داده‌ها دچار خرابی شده باشند (در برخی از موارد امکان ریکاوری داده‌های خراب وجود دارد اما کار به سختی انجام می‌شود)

  1. اطلاعات در بدسکتور درایو وجود داشته باشد.

نکات مهم:

در صورت سوختن برد هارد یا حس کردن بوی ناشی از سوختگی، بلافاصله آن را از برق جدا کرده و از اتصال مجدد به برق خودداری نمائید. همچنین در صورت پاک شدن اطلاعات، اولین کاری که باید انجام داد  این است که حافظه را از حالت استفاده خارج، و بلافاصله برای ریکاوری آن اقدام و از دستکاری آن قویاً اجتناب  نمایید.

دلیل این کار این است که اگر اطلاعاتی پاک شود، آن اطلاعات (همان موقع و در صورت اظافه نشدن اطلاعاتی جدید به حافظه) قابل بازیابی می‌باشد.

در واقع بعد از پاک شدن دیتا، اطلاعات پاک شده در سکتورهای حافظه هنوز هم موجود می‌باشد و به عبارتی می‌توان گفت (این اطلاعات فقط مخفی و از دسترس خارج است) اما در صورتی که اطلاعات جدیدی در آن سکتور قرار گیرد، اطلاعات جدید، جایگزینِ اطلاعات قدیم می‌شود.

در این صورت قادر به بازیابی اطلاعات قدیم و قبلی نخواهیم بود و در صورت ریکاوری، آخرین اطلاعاتی که روی سکتور ریخته شده قابل بازیابی است (یعنی همان اطلاعات جدید)

انواع روش‌های ریکاوری اطلاعات

وقتی هارد دیسک خراب می‌شود باعث از بین رفتن اطلاعات می‌شود. این داده‌ها می‌تواند فایل‌های شخصی و یا پروژه‌های مهم شرکت شما باشد.

در همین راستا بسته به نوع خرابی، انواع مختلفی از روش‌های ریکاوری برای بازیابی اطلاعات هارد اینترنال و  بازیابی اطلاعات هارد اکسترنال وجود دارد که می‌توانند به شما کمک کنند.

 بازیابی اطلاعات RAID

سیستم‌های RAID دارای پیچیدگی زیادی هستند و به همین دلیل تخصص زیادی برای توسعه، مدیریت و نگهداری آن نیاز است. زمانی که یک سیستم RAID به درستی پشتیبان نگرفته شده باشد می‌تواند باعث شکست کامل کسب و کار و یا زیان‌های شدید مالی شود.

 سیستم رید مهم ترین بخش یک شرکت محسوب می‌شود پس اگر سیستم رید شما دچار خرابی شد و تجربه و دانش کافی در این زمینه نداشتید، بهتر است آن را لمس نکنید و یا سعی در تعمیر به صورت خودسر نداشته باشید. پس از آن سریعا با متخصصین ریکاوری فیوچر تماس بگیرید در غیر این صورت ریسک بزرگی را متقبل شده‌اید و امکان دارد همه چیز برای همیشه پاک شود.

ریکاوری اطلاعات RIDE| ریکاوری اطلاعات TAP
ریکاوری اطلاعات RIDE| ریکاوری اطلاعات TAP

ریکاوری اطلاعات TAP

در ادامه مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ لازم است بگوییم TAP  یا همان نوار درجه اول برای بازیابی استفاده می‌شود و به عنوان یک ذخیره‌سازی متوالی استفاده می‌شود. TAP امکان بکاپ گیری با ظرفیت بالا را به وجود آورده است و برای کسب و کار‌ها بسیار مناسب است. فقط این موضوع را هم در نظر داشته باشید که این سیستم ریکاوری مانند RAID  بسیار پیچیده است و خودتان نباید ریکاوری را انجام دهید زیرا ممکن است اوضاع بدتری‌ برایتان به وجود بیاید.

چگونه می‌توان از نابودی اطلاعات جلوگیری کرد؟

پشتیبان‌گیری از اطلاعات همیشه راه حلی ایمن برای نگه داشتن دائمی داده‌ها است. ایجاد یک نسخه بکاپ از هارد اکسترنال و به‌روز رسانی آن به صورت منظم یک کار بسیار عالی است. یکی دیگر از راه‌های ایجاد نسخه پشتیبان محیط ابر است که می‌تواند Windows OneDrive، iCloud یا فضاهای دیگری مانند Dropbox،google drive، zoho و… باشد.

 بزرگ‌ترین مزیت تهیه نسخه پشتیبان دسترسی دائمی به اطلاعات در هر زمان و مکان است و از نظر امنیت اطلاعات شما همیشه محفوظ است و به عهده فروشنده ابر است.

خدمات بکاپ گیری معمولا دارای هزینه است پس برای انتخاب این سرویس باید با توجه به برنامه خود ویژگی‌ آن‌ها مقایسه و انتخاب کنید.

از دست دادن اطلاعات ممکن است به دلایل دیگری  رخ دهد. یکی از این مخاطرات حملات ویروس‌ها هستند که برای جلوگیری از این موضوع با داشتن برنامه آنتی ویروس می‌توانید این کار را به خوبی انجام دهید.

یکی دیگر از خطرات مشکلات برق است که برای جلوگیری از این اتفاق می‌توانید از UPS استفاده کنید.بدین صورت که حافظه شما به برق متصل باشد و عملیات خواندن و نوشتن اطلاعات در حال انجام باشد، بلافاصله بعد از قطع برق، ممکن است اطلاعات شما دچار Raw شود.

در ادامه چنانچه میخواهید بدانید Raw شدن اطلاعات یا خام شدن اطلاعات چیست لازم است برای شما مثالی بزنیم:

فرض کنید شما در حال رانندگی با سرعت بسیار بالایی هستید و تمامی قطعات ماشین با سرعت زیادی در حال کار کردن هستند در همین حین ممکن است برای برخورد نکردن به یک مانع، عابر از ترمز استفاده کنید. البته این ترمز کردن به گونه‌ای نیست که شما از قبل سرعتتان را کم کنید و به آرامی بایستید بلکه این کار را در همان سرعت بسیار بالا انجام می‌دهید و با این کار قطعا صدمات مالی و جانی بسیار بالایی را خواهید دید.

هارد دیسک‌ها هم به همین شکل هستند سرعت آن‌ها معمولا 5400 و یا 7200 دور در یک دقیقه است و اگر شما بدون اجکت کردن هارد را از سیستم جدا کنید اطلاعات شما در همان لحظه رها می‌شود و به این عمل رها شدن اطلاعات می‌گویند.

رها شدن اطلاعات| raw شدن اطلاعات
رها شدن اطلاعات| raw شدن اطلاعات

در  این بخش از مقاله بازیابی اطلاعات چیست؟ می‌خواهیم به بازیابی اطلاعات اس اس دی بپردازیم.

SSD‌ها حافظه‌هایی هستند که مانند هارد‌ها دارای قطعات مکانیکی نیستند و همین امر موجب می‌شود که این نوع حافظه مانند فلش مموری ها عمل کنند.  اجزای مکانیکی حافظه اس اس دی ثابت هستند و همین موضوع یک مزیت به شمار می آید. در واقع می‌توانیم بگوییم SSD‌ها الکترونیکی هستند و جزو حافظه‌های الکترومکانیکی به شمار نمی‌آیند.

مشکلات حافظه اس اس دی

  1. آسیب دیدن برد الکتریکی
  2. خراب شدن چیپ فلش
  3. خراب شدن چیپ کنترل کننده
  4. ویروس‌ها،خرابی در نرم‌افزارها
  5. خراب شدن کانکتورها

اس اس دی‌ها نیز مانند همه‌ حافظه‌های ذخیره کننده اطلاعات، امکان بازیابی دارند و اگر اتفاقی برای آنها بیفتد امکان ریکاوری هارد اس اس دی وجود دارد. در همین راستا اگر  SSDشما دچار مشکل شود اطلاعات آن توسط متخصصان مجرب فیوچر کالا به عنوان مرکز بازیابی اطلاعات هارد اس اس دی ریکاوری می‌شود. (لازم به ذکر است که SSD یک حافظه است نه هارد و ما به دلیل سرچ زیاد این جمله در گوگل، مجبور شدیم این جمله را بیاوریم)

بازیابی اطلاعات SSD| ریکاوری هارد اس اس دی
بازیابی اطلاعات SSD| ریکاوری هارد اس اس دی

جمع بندی

هر لحظه این امکان وجود دارد اطلاعات ارزشمندتان در دستگاه‌های ذخیره سازی شده دچار آسیب شوند و اتفاقاتی مانند حملات ویروسی، خرابی نرم افزار، آسیب‌ فیزیکی برای آن‌ها رخ بدهد. برای جلو‌گیری از چنین مشکلاتی حتما به طور منظم بکاپ بگیرید و از نصب نرم‌افزار‌های ریکاوری خودداری نمایید و در صورت خرابی به متخصصین فیوچر کالا که یکی از بهترین مراکز بازیابی اطلاعات در مرکز تهران است در این حوزه مراجعه نمایید.

بازیابی اطلاعات خود را به ما بسپارید…

هر آنچه هست از نور و عشق بیکران پروردگار است…

شرکت فیوچر با با استعانت از خداوند منان و با بهره گیری از جدیدترین پروتکل‌ها و متدهای بازیابی و حفظ حریم شخصی و امنیت در اطلاعات شخصی، شغلی و سازمانی مشتریان، بصورت شبانه روز، تمام تلاش خود را از حیث بازگرداندن اطلاعات مشتریان گرامی انجام می‌دهد.

اگر به هر دلیل اسناد، عکس، موسیقی، ویدئو و هر فایل دیگری را از دست داده‌اید، گروه فیوچر سرویس با افتخار و در اسرع وقت این مهم را انجام می‌دهد.

لذا در صورت بروز این مشکل، بدون هیچ تغییری در دیتا و جا به جایی اطلاعات، در حافظه، بلافاصله با ما تماس گرفته و با خیال راحت، بقیه امور را به ما بسپارید…

مواردی که ما را متمایز می‌سازد

  • مجهز به دستگاه PC3000 روسی جهت ریکاوری
  • مجهز به کلین روم
  • مجهز به جراحی و تعویض هد آسیب دیده
  • بازگردانی هاردهای هدکرش شده
  • بازگردانی انواع حافظه نظیر SSD ، RAM ، Flash Memory
  • بکارگیری از مهندسین و متخصصین مجرب و آموزش دیده

 امید است که این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.

سوالات متداول:

به چه دلیل اطلاعات از بین می‌رود؟

مشکلات فیزیکی نظیر ضربه خوردن و یا مشکلات نرم‌افزاری مانند بدسکتوری سبب از بین رفتن مشکلات می‌شود.

آیا اطلاعات از دست رفته قابل بازگشت است؟

بله، اگر اطلاعات در هارد دیسک فول فرمت نشده باشد با نرم افزارهای بکاپ و یا روش‌های سخت افزاری نظیر PC3000  قابل بازگشت است.

Latest posts by مسعود نیکجو (see all)
مسعود نیکجو
ارسال دیدگاه